Odlukom o organizaciji i načinu rada Uprave Glavnog grada formirana je kao posebna služba Komunalna inspekcija I utvrdjene njene nadležnosti.

Komunalna inspekcija vrši poslove koji se odnose na:

1) Inspekcijski nadzor u oblastima: javne čistoće, prevoza i deponovanja komunalnog i drugog otpada; izgradnje, održavanja i korišćenja deponija; uređivanje i održavanje pijaca, groblja, parkova, zelenih i drugih javnih površina, javne rasvjete, Opštinskih i nekategorisanih puteva i ulica, saobraćajnih oznaka i signalizacije; prevoza putnika u gradskom i prigradskom linijskom saobraćaju; auto-taksi i vanrednog prevoza; postavljanja privremenih, pomoćnih i montažnih objekata privremenog karaktera; stanovanja u stambenim zgradama; držanja kućnih ljubimaca; zaštite od buke u životnoj sredini; snabdijevanja toplotom; upotrebe simbola Glavnog grada; kontrole radnog vremena; održavanja kafilerija, upravljanje vodama javnog vodosnabdijevanja, prikupljanja i ispuštanja atmosferskih voda, obavljanje poslova u oblasti eksplotacije i deponovanja riječnih nanosa na vodnom zemljištu i drugim oblastima u skladu sa posebnim propisima;

2) inspekcijski nadzor u obavljanju poslova državne uprave iz nadležnosti Uprave policije koji se odnosi na premještanje vozila, izuzev poslova izdavanja prekršajnog naloga i pokretanja prekršajnog postupka;

3) pripremu informativnih i drugih stručnih materijala iz svoje nadležnosti za Skupštinu, Gradonačelnika i organe uprave;

4) pripremu godišnjeg izvještaja za Glavnog administratora o rješavanju upravnih stvari iz svoje nadležnosti, ostvarivanju principa transparentnosti objavljivanjem propisanih akata na web sajtu Glavnog grada, saradnji sa nevladinim organizacijama i drugih izvještaja u ostvarivanju njegove funkcije koordiniranja rada lokalne uprave;

5) popis i evidenciju nepokretnih i pokretnih stvari kojima raspolaže Glavni grad, a koje ta služba koristi za ostvarivanje svojih funkacija (službene zgrade i poslovne prostorije izuzev onih koje koristi više organa uprave, oprema, prevozna sredstva i sl.), u skladu sa zakonom kojim se uređuje državna imovina; dostavljanje te evidencije u elektronskoj formi organu lokalne uprave nadležnom za poslove imovine sa svim promjenama nastalim u toku godine;

6) iniciranje postupka prodaje pokretnih stvari koje koristi u ostvarivanju svojih funkcija;

7) donošenje odluke i zaključivanje ugovora o zakupu službenih zgrada i prostorija koje koristi za ostvarivanje svojih funkcija neposrednom pogodbom, za potrebe održavanja sportskih, kulturnih, sajamskih, naučnih, stručnih i drugih sličnih potreba i manifestacija, uz saglasnost nadležnog organa Glavnog grada i dostavu tih ugovora organu lokalne uprave nadležnom za poslove imovine;

8) upravni postupak za slobodan pristup informacijama iz svog djelokruga;

9) pripremu informacija o planiranim i realizovanim aktivnostima organa i njihovo dostavljanje nadležnoj službi radi objavljivanja u medijima;

10) objavljivanje opštih i drugih akata u skladu sa zakonom kojim se uređuje lokalna samouprava;

11) druge poslove iz svog djelokruga, u skladu sa zakonom i drugim propisima.

Zakonom o komunalnim djelatnostima utvrdjena su prava i dužnosti komunalnog inspektora u vršenju inspekcijskog nadzora:
Komunalni inspektor, odnosno ekološki inspektor ima prava i dužnosti da u vršenju inspekcijskog nadzora:
1) kontroliše da li se komunalna djelatnost obavlja na način utvrđen ovim zakonom i propisima donijetim na osnovu ovog zakona;

2) kontroliše i stara se o sprovođenju odluke o komunalnom redu iz člana 19 ovog zakona;

3) pregleda infrastrukturu, opremu i sredstava, kao i poslovne prostorije koje služe za obavljanje komunalne djelatnosti;

4) vrši uvid u opšte i pojedinačne akte, evidenciju i drugu dokumentaciju vršioca komunalne djelatnosti;

5) naredi da se izvrše određene obaveze i preduzmu mjere za otklanjanje nedostataka i utvrđenih nepravilnosti u obavljanju komunalnih djelatnosti;

6) kontroliše da li je jedinica lokalne samouprave obezbijedila vršenje komunalnih djelatnosti u skladu s načelima obavljanja tih djelatnosti;

7) kontroliše da li jedinica lokalne samouprave vodi evidenciju o položaju i izvedenom stanju komunalne infrastrukture;

8) kontroliše da li je jedinica lokalne samouprave propisala opšte uslove održavanja komunalnog reda i mjera za njihovo sprovođenje;

9) kontroliše da li privredno društvo koje osniva jedinica lokalne samouprave obavlja samo djelatnosti koje su mu povjerene ugovorom o povjeravanju iz člana 21 st. 1 i 6 ovog zakona;

10) kontroliše sprovođenje odredbi ugovora o obavljanju komunalnih djelatnosti zaključenog između lica koje upravlja područjem posebne namjene (zaštićeno prirodno dobro i morsko dobro) i vršioca komunalne djelatnosti na teritoriji jedinice lokalne samouprave na kojoj se nalazi to područje;

11) kontroliše da li je građevinski objekat priključen na komunalnu infrastrukturu na mjestu i na način predviđen prostorno-planskim dokumentnom i zakonom;

12) kontroliše da li je vršilac komunalne djelatnosti u slučaju neplaniranih prekida u pružanju komunalne usluge preduzeo propisane mjere;

13) kontroliše da li je jedinica lokalne samouprave donijela godišnji program investicionog održavanja i da li se isti sprovodi;

14) zabrani rad licu koje ne ispunjava uslove za obavljanje komunalne djelatnosti koje u ostavljenom roku nije otklonilo utvrđene nedostatke;

15) preduzima druge mjere i postupa u skladu sa zakonom kojim se uređuju pitanja inspekcijskog nadzora.

U vršenju inspekcijskog nadzora komunalni inspektor, odnosno ekološki inspektor donosi rješenje o mjerama, radnjama i rokovima za otklanjanje nepravilnosti.

Komunalni inspektor, odnosno ekološki inspektor dužan je da uzme u postupak prijave pravnih i fizičkih lica u vezi sa poslovima iz svoje nadležnosti i da obavijesti podnosioca prijave na način i u roku koji je utvrđen zakonom.

Zakonom o inspekcijskom nadzoru utvrdjene su mjere i radnje komunalnog inspektora pri vršenju inspekcijskog nadzora:
Radi otklanjanja utvrđenih nepravilnosti, inspektor je ovlašćen i obavezan da subjektu nadzora:
1) ukaže na utvrđene nepravilnosti i odredi rok za njihovo otklanjanje;
2) naredi preduzimanje odgovarajućih mjera i radnji u roku koji odredi;
3) privremeno zabrani vršenje djelatnosti i drugih radnji;
4) privremeno oduzme predmete ili sredstva kojima je učinjeno neko kažnjivo djelo, do okončanja tog postupka;
5) izreče novčane kazne, u skladu sa zakonom i drugim propisom;
6) izda prekršajni nalog;
7) podnese krivičnu ili drugu odgovarajuću prijavu;
8) vrši druga ovlašćenja i obaveze u skladu sa propisima.

Ovlašćeni inspektor može podnijeti zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka.
Posebna služba Komunalna inspekcija formirana sa ciljem da ista bude prvenstveno u službi gradjana. Glavni grad je formirajući ovakvu službu imao osjećaj za potrebe gradjana Glavnog grada i opština u sastavu Glavnog grada, te je uložio znatna sredstva za njeno formiranje i to u dijelu opreme, vozila i kadrovske strukture.
Formiranjem nove službe gradjani Glavnog grada s razlogom mogu očekivati brža i efikasnije rješavanja svakodnevnih problema iz nadležnosti Komunalne inspekcije.